.: Kalendarium (1941-1944)
Strona główna
Aktualności
Historia obozów
Władze zwierzchnie
Obozy zagłady
Obozy koncentracyjne
KL Lublin (Majdanek)
   Obóz
    Założenia i budowa
    Organizacja obozu
    Obsada stanowisk
    FKL
   Podobozy
   Więźniowie
    Oznaczenia
    Funkcyjni
    Samopomoc i konspiracja
   Ucieczki
   Warunki bytowania
   Eksterminacja
   Grabież
   Kalendarium
   Obóz NKWD
   Procesy zbrodniarzy
   Muzeum
   Galeria
   Zdjęcia archiwalne
   Zdjęcia współczesne
Biogramy
Eksperymenty
Dokumenty
Słowniczek obozowy
Filmy
Czytelnia
Autorzy
Linki
Bibliografia
Subskrypcja
Wyróżnienia
Księga gości

Kalendarium:
- 1941
- 1942
- 1943
- 1944


1943


1.I -

Zorganizowana została w obozie poczta, która podlegała oddziałowi I. Kierownikiem jej został SS-Hauptscharführer Kirschner, zastępcą Barth. Mieściła się w baraku nr 2 przed wejściem do obozu w pokoju nr 7.

6.I -

- Ukazał się rozkaz Reichsführera SS nakazujący niezdolnych do pracy radzieckich jeńców wojennych zgodnie z rozkazem OKW, przekazać do obozu w Lublinie. Obóz umieści niezdolnych do pracy inwalidów-jeńców w barakach odrębnej części obozu. Baraki należy wyposażyć w urządzenia podobne do szpitalnych. Dozór mieli sprawować rosyjscy lekarze i sanitariusze. Polecono rannym jeńcom bez nóg nie dopasowywać protez nowoczesnych, używanych w Niemczech, lecz szczudła używane w Rosji. Zadaniem obozu miało być zatrudnienie ich na właściwych miejscach pracy w obozach koncentracyjnych. W rzeczywistości jak zaznaczono w rozkazie, ta opieka nad rannymi miała charakter propagandowy.
- Według raportów dziennych stan liczbowy obozu męskiego wyniósł 7.500 osób. Stan liczbowy obozu kobiecego - 2.784.

8.I -

Przybył transport Polaków - mężczyzn i kobiet, około 1.200 osób, z więzienia w Radomiu, Kielcach, Częstochowie i Piotrkowie.

15.I -

Dowództwo obozowych oddziałów wartowniczych przyjął Hauptsturmführer Langleist. Dowództwo nad I kompanią objął Obersturmführer Borell, nad II kompanią Untersturmführer Siegmann, nad III - Untersturmführer Kurz.

16.I -

SS-Hauptsturmführer Krone z Urzędu C III (Techniczny) WVHA w dniach 12-16 stycznia przeprowadził kontrolę robót budowlanych, urządzeń wodnokanalizacyjnych, elektrycznych, sanitarnych i krematorium. Z notatki pokontrolnej m.in. wynika, że istniejące obecnie urządzenia do odwadniania, dezynfekcji i kąpieli wystarczą dla 5.000 osób. Według informacji komendanta obozu należy spodziewać się zwiększenia liczby osadzonych. Z uwagi na to Krone zobowiązał się przesłać do Lublina 3 większe aparaty dezynfekcyjne. W obozie była tylko jedna pralnia ręczna. To urządzenie uznano za niewystarczające. Komendant zwrócił szczególną uwagę, że zwalczanie tyfusu, możliwe jest jedynie przez dokładną dezynfekcję bielizny. W związku z tym zaproponował, by z pralni obozów Buchenwald, Sachsenhausen i Dachau zabrać po jednej zapasowej maszynie. W krematorium czynne były dwa piece spaleniskowe opalane ropą, a wydajność ich na dobę wynosiła po około 1000 zwłok. Zamówionych w firmie Kori w Berlinie 5 pieców spaleniskowych opalanych koksem przygotowanych było do wysyłki.

18.I -

Z Warszawy przywieziono liczny transport Polaków. Byli to ludzie zatrzymani w czasie obław oraz 1.005 mężczyzn i 311 kobiet z więzienia na Pawiaku. Grupę więźniów politycznych stanowili głównie działacze społeczni i polityczni związani z podziemnym ruchem konspiracyjnym. Większość z nich przeszła śledztwo w Gestapo przy Alei Szucha w Warszawie.

19.I -

- Według informacji zebranych przez ruch oporu między 16-19 stycznia odeszły z Warszawy na Majdanek 4 pociągi po 41 wagonów z ludźmi schwytanymi w łapankach.
- Według raportów dziennych stan obozu męskiego wynosił 7.006 osób. Prawdopodobnie nie uwzględniono tu jeszcze transportów warszawskich.

20.I -

- Zastępcą kierownika oddziału IV administracji obozowej na Majdanku został SS-Obersturmführer Anton Ternes. Funkcję tę pełnił do lipca 1944 r.
- SS-Unterscharführer Franz Fritsche, przez więźniów nazywany "Jastrzębiem", został mianowany Blockführerem.
- Uruchomiona została pralnia obozowa. Mieściła się w niewielkim drewnianym baraku w sąsiedztwie małego krematorium na I międzypolu. Komando tam pracujące liczyło około 30 kobiet.

21.I -

Centralny Zarząd Budowlany SS w Lublinie został powiadomiony przez Urząd C III WVHA, że pięć zamówionych pieców krematoryjnych zostanie nadesłanych do obozu po ich odpowiedniej przeróbce oraz po odwołaniu blokady kolejowej, związanej z transportami wojskowymi.

22.I -

Z oddziałów wartowniczych przeniesieni zostali na Blockführerów: Leonard Dohlen, Johann Grauberger, Emil Haugwitz, Karol Müller, Herbert Reibe, Karl Schmidt, Wilhelm Schüttler, Heinrich Stangel, Franz Tritsche, Willi Weissenborn.

23.I -

Z oddziałów wartowniczych odkomenderowani zostali na Blockführerów: Anton Bachmüller, Stefan Binder, Jakub Dups, Ludwig Eggi, Johann Fischer, Wilhelm I Fink, Wilhelm II Fink, Frieder Jung, Karl Kappes, Johann Kraml.

25.I -

Pohl na polecenie Himmlera zarządził zlokalizowanie obozu zbiorczego dla dzieci i małoletnich z terenów ZSRR na V polu - kobiecym w obozie koncentracyjnym w Lublinie. Pole to miało być odpowiednio przygotowane, widoczność na inne pola obozowe zlikwidowana, a pomieszczenia odpowiednio zaadoptowane. Prace te jednak nie zostały wykonane. Dzieci dostarczane do obozu były umieszczane na V polu razem z kobietami.

27.I -

Przybyły skierowane do obozu dozorczynie: Hermine Brückner, Anna Dawid, Herthe Ehlert, Rose Reischl.

31.I -

- Z oddziałów wartowniczych oddelegowano na Blockführerów SS-manów: Juliusa Dalke, Thomasa Ellwangera i Oswalda Samnela
- Hermann Florstedt, pełniący od października 1942 r. obowiązki komendanta, otrzymał oficjalną nominację ma komendanta obozu.

Styczeń

- Średnia dziennych stanów obozu w styczniu wynosiła 10.900 osób, w tym 7.900 mężczyzn i 3.000 kobiet.

3.II -

- Z oddziału wartowniczego skierowano do oddziału III na stanowisko Blockführera SS-manów: Ignatza Ostera, Filipa Pflauma, Filipa Schmoka.
- Po raz piewrwszy skierowani zostali więźniowie z transportów warszawskich.

10.II -

Stan obozu męskiego wynosi 8.278 osób, w tym: Polaków - 5.425, Żydów - 2.663, Niemców - 70, jeńców radzieckich - 120.

16.II -

- Rozkazem Reichsführera SS obóz na Majdanku został przemianowany z obozu jenieckiego (Kriegsgefangenlager) na obóz koncentracyjny (Konzentrationslager).
- Na polu kobiecym w bloku, gdzie umieszczono więźniarki z Pawiaka, wieczorem odbyło się nielegalne zebranie organizacyjne "Rozgłośni Majdanek". Następnego dnia rozpoczęły się w tym bloku codzienne "audycje radiowe", w których przez papierową tubę podawane były wydarzenia obozowe, wiadomości polityczne, składano życzenia solenizantom oraz apelowano o pomoc dla najbardziej potrzebujących. Audycje poranne kończyły się hasłem: "Pamiętaj, że jutro będzie lepiej", a wieczorem: "Pamiętaj, że każdy dzień zbliża nas do wolności". Audycje uzgadniano wspólnie pod kierunkiem Matyldy Woliniewskiej. Spikerkami były: Danuta Brzosko, Hanna Fularska, Wiesława Grzegorzewska i Alina Pleszczyńska.

22.II -

Komendant Florstedt wydał zarządzenie informujące załogę SS, że obóz kobiecy na Majdanku staje się oddziałem samodzielnym. Kierownictwo pola kobiecego sprawowała Oberaufseherin Elsa Ehrich. Podlegała ona bezpośrednio komendantowi i była wobec niego odpowiedzialna za wszystko co dotyczyło pola kobiecego. W przypadkach nagłych spraw miała je uzgadniać z oddziałem III więźniarskim. Sprawy przychodzących transportów oraz zwolnień więźniarek z obozu miała uzgadniać z oddziałem II - politycznym.

24.II -

SS-Untersturmführer SS Birkigt, z C WVHA, skontrolował warunki sanitarne w obozie. Z notatki pokontrolnej wynika, że około 10% uwięzionych było chorych. W blokach mieszkalnych brak było ustępów i umywalni. Mycie odbywało się w miednicach albo wiadrach., w wodzie przyniesionej ze studni. Kąpiel łącznie z dezynfekcją odbywała się w dwu barakach dezynfekcyjnych, gdzie można było w ciągu dnia wykąpać około 320 więźniów. Ponieważ liczba osadzonych miała być zwiększona do 25 tys. osób, postanowiono dla rewiru obozowego przeznaczyć więcej pomieszczeń: w każdym baraku wybudować według planów umywalnie i ustępy, rozbudować także pomieszczenia do dezynfekcji i dostosować je do wielkości przyszłego obozu.

26.II -

- Himmler zezwolił na przeprowadzenie badań naukowych, dotyczących oziębienia i odmrożenia, na więźniach obozu w Lublinie i Oświęcimiu. Doświadczenia tego rodzaju nie jednakże przeprowadzane na Majdanku.
- Odbyła się konferencja, w której wzięli udział z Rady Głównej Opiekuńczej z Krakowa Henryk Woroniecki i komendant obozu Florstedt. Wynikiem konferencji było zezwolenie dla Polskiego Komitetu Opiekuńczego w Lublinie na dożywianie przebywających w obozie na Majdanku Polaków. Artykuły spożywcze, jak: mąka, kasza, ziemniaki, cebula, warzywa, groch i fasola miały być dostarczane do wspólnych kotłów. Zezwolono też na dostarczanie raz w tygodniu chleba oraz paczek imiennych żywnościowych i odzieżowych. Zezwolono na przesyłanie niektórych lekarstw, ale tylko na zapotrzebowanie lekarza obozowego. Pozwolono na przywiezienie do obozu słomy do sienników. Wyrażono także zgodę na pisanie listów przez więźniów Polaków dwa razy w miesiącu. W akcji pomocy Polski Komitet Opiekuńczy miał współpracować z Polskim Czerwonym Krzyżem.

27.II -

Komendantura Majdanka zgłosiła SS-Unterscharführera Otto Schultza do obozu Dachau na szkolenie komendantów obozów.

Luty

- SS-Hauptsturmführer Westel Wimmer został odwołany ze stanowiska Schutzhaftlagerführera. Trzecim kolejnym Schutzhaftlagerführerem mianowano SS-Obersturmführera Antona Thumanna. Przybył on z KL Gross-Rosen.
- W połowie lutego odszedł z III pola Lagerkapo Thomasik. Na jego miejsce przybył z IV pola Paul Wyderka, jeden z największych oprawców.
- Powstała konspiracyjna komórka Polskiej Partii Socjalistycznej, w której zgrupowani byli liczni działacze tej partii, przywiezieni głównie z Warszawy. Celem działania komórki było udzielanie sobie wzajemnej pomocy, utrzymywanie kontaktów ze światem zewnętrznym, informowanie władz partyjnych o sytuacji w obozie.
- W obozie powstała organizacja o charakterze wojskowym. Organizacja Wojskowa - Korpus Bezpieczeństwa, której przywódca był Witold Orzechowski ukrywający się pod pseudonimem "Orpisz".
- Zapoczątkowano została pomoc uwięzionym na Majdanku przez Lubelski Komitet Opiekuńczy, który podlegał delegatowi Rady Głównej Opiekuńczej na dystrykt lubelski - Andrzejowi Skrzyneckiemu. Do akcji niesienia pomocy włączyli się też Polski Czerwony Krzyż z Ludwikiem Christiansem oraz organizacje nielegalne, jak OPUS i Międzyorganizacyjne Porozumienie Więzienne. W realizowaniu wielkiej akcji pomocy brały udział indywidualne rodziny i całe społeczeństwo Lublina i Lubelsczyzny.
- W lutym średnia dzienna stanów obozu wynosiła ogółem 12.000 osób, w tym 8.000 mężczyzn i 4.000 kobiet.

1.III -

Z obozu KL Ravensbrück przybyły Gertruda Heise i Luiza Denz - dozorczynie.

3.III -

W związku z epidemią tyfusu w obozie zarządzono kwarantannę.

13.III -

W obozie zarządzono karny zbiorowy apel w związku z ucieczką trzech Żydów z II pola. Wszyscy więźniowie ubrani tylko w pasiaki stali na deszczu ze śniegiem od godzi. 20.00 do 24.00. W następną sobotę uciekinierzy zostali złapani i powieszeni. Przy egzekucji musieli asystować wszyscy więźniowie z II pola.

24.III -

Grupa Budowlana w urzędzie wyższego dowódcy SS i policji w Krakowie zatwierdziła szczegółowy projekt budowy krematorium na Majdanku.

25.III -

Do pracy w FKL przybyły dozorczynie: Helene Dörnbrak, Luiza Halata, Emilie Macha, Anne Scharbet.

30.III -

W związku z zarządzeniem G. Maurera o kierowaniu do obozów na terenie Rzeszy więźniów zdolnych do pracy odszedł z obozu transport 1.000 Polaków do obozu w Buchenwaldzie.

31.III -

Odszedł z obozu transport 1.000 Polaków, więźniów zdolnych do pracy, do KL Flossenbürg. Ze sporządzonego wykazu zawodów wynika, że wyselekcjonowano do transportu: robotników rolnych - 420, pracowników pomocniczych - 212, elektryków - 16, stolarzy - 55, szewców - 64, malarzy - 14, ślusarzy - 53, instalatorów - 3, techników - 23, krawców - 11, innych fachowców - 127.

Marzec

- Powstała komórka PPR na polu kobiecym, której sekretarzem została Cecylia Trzcińska, a po jej śmierci, 1 lipca 1943 r., Ewa Piwińska. Obok pracy o charakterze samopomocy komunistki angażowały się mocno w formy psychicznej samoobrony. Wspólnie omawiały sytuacje polityczno-militarną.

1.IV -

Do pracy w obozie kobiecym przybyła dozorczyni Marthe Ulbricht.

14.IV -

Według raportów dziennych w obozie kobiecym przybywało 3.926 więźniarek: Polek - 1.578, Żydówek - 1.533, Rosjanek - 800, kobiet innych narodowości - 15.

15.IV -

- Ukazał się rozkaz szefa grupy C WVHA polecający rozbudowanie rewiru KL Lublin dostosowanego do stanu 25.000 więźniów w obozie.
- Według raportów dziennych w obozie męskim przebywało 8.438 osób, w tym 3.000 Polaków.

19.IV -

Na polecenie komendanta Florstedta szef krematorium Muhsfeldt wysłany został do obozu w Oświęcimiu na przeszkolenie w spalaniu zwłok pomordowanych w otwartych dołach. Jednocześnie z nim wyjechał do Oświęcimia sanitariusz SS-Oberscharführer Enders, który miał się tam zapoznać z urządzeniami do odwszawiania i sposobem zabijania ludzi za pomocą gazu w komorach gazowych.

24.IV -

Przy wejściu do kancelarii III pola została ustawiona jako ozdoba rzeźba salamandry, wykonana przez więźnia artystę rzeźbiarza Albina Marię Bonieckiego.

27.IV -

Przywieziono transport około 3.500 Żydów, kobiet i mężczyzn z getta warszawskiego

Kwiecień

- Średnia dzienna zapełnienia obozu w tym miesiącu wynosiła: ogółem 13.000 osób, w tym 9.000 mężczyzn i 4.000 kobiet.
- Przywieziono do obozu duże partie Żydów z Zachodu. Po kilku dniach zostali prawdopodobnie zagazowani.

3.V -

Obok bramy wejściowej na III pole ustawiono na kamiennej podstawie olbrzymiego żółwia wykonanego podobnie jak salamandrę z masy cementowej, nałożonej na żelazny szkielet przez rzeźbiarza Albina Bonieckiego. Żółw ten symbolizował hasło więźniarskiego ruchu oporu: "Śpiesz się powoli".

5.V -

- Odbyła się konferencja na temat warunków sanitarnych obozu. Udział w niej wzięli: SS-Hauptsturmführer Langleist - zastępca komendanta, SS-Hauptsturmführer dr Blanke - lekarz obozowy, SS-Untersturmführer Grothe - przedstawiciel Zarządu Budowlanego z Lublina, SS-Untersturmführer Müller - kierownik budowy obozu, zastępca architekta Bramanna przy pełnomocniku w Krakowie. Podczas kontroli stwierdzono, że w obozie przebywało przy ciągle jeszcze przybywających transportach około 18.000 więźniów, w tym ponad 6.000 kobiet i dzieci. Na I polu leżało około 900 obłożnie chorych. Baraki dla chorych były wyposażone w trzypiętrowe łóżka i mogły pomieścić do 220 chorych. Pole II posiadało część baraków z oddzielnymi pomieszczeniami mieszkalnymi i sypialnymi. Pole to zostało przeznaczone dla radzieckich jeńców - inwalidów wojennych. Na polu V, gdzie przebywały więźniarki, był osobny barak rewirowy wyposażony w ambulatorium, ambulans (dentystyczny), oddział zakaźny i pomieszczenia gospodarcze. Wykonane w barakach więźniarskich klozety nie zostały jeszcze podłączone do kanalizacji. Wykonane prowizoryczne drewniane rynny do mycia w umywalniach na polach więźniarskich nie nadawały się do użytku, ponieważ nie była doprowadzona woda. Odwszalnia działająca w ciągu 12 godzin, mogła przyjąć około 4.000 osób, łącznie z odzieżą.
- W obozie męskim przebywało 11.441 osób, w tym: 4.345 Polaków, 6.269 Żydów, 79 jeńców radzieckich, 447 więźniów cywilnych radzieckich i 301 Ukraińców.

8.V -

Zapoczątkowane zostały prace przy wznoszeniu kolumny na III polu. Pod warstwą cementu w fundamentach kolumny więźniowie potajemnie umieścili prochy pomordowanych z krematorium obozowego. Na cokole kolumny umieszczono głowicę wykonaną przez więźnia Albina Bonieckiego, wyrażającą trzy rwące się do lotu orły.

20.V -

Zagazowano wszystkie matki z dziećmi z transportów żydowskich. Już o 6.00 ustawiono je na placu apelowym i trzymano do 12.00. Wyczerpane, wygłodzone, i już zupełnie zrezygnowane, załadowano do auta i zawieziono do komory gazowej, gdzie wszystkie zostały zagazowane.

1.VI -

W obozie kobiecym zatrudnione zostały dozorczynie: Herte Bieneck, Elisabeth Meselow, Charlotte Weber, Marthe Ulbrich, Elfriede Zimmermann.

14.VI -

Według raportów dziennych w obozie męskim przebywało 15.105 więźniów, w tym Polaków - 2.809, Żydów - 10.650, Niemców - 70, jeńców radzieckich - 772, radzieckich więźniów cywilnych - 515, Ukraińców - 289.

15.VI -

Według raportów dziennych w obozie kobiecym przebywało 7.821 więźniarek: Polek - 1196, Żydówek - 5.371, Rosjanek - 1246, Niemek - 8.

24.VI -

Z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu przybyli SS-Untersturmführer Sell z oddziału zatrudnienia i SS-Obersturmführer Kitt dla dokonania wyboru więźniów zdolnych do pracy w podobozie Buna i w Jaworznie. Na wstępie dowiedzieli się, że z przeznaczonych do ich dyspozycji 5.500 osób część wyjechała już do obozu pracy w Radomiu. Dla obozu oświęcimskiego pozostało tylko 3.800 więźniów. Z wytypowanych przez lekarza KL Lublin 1.000 więźniów przedstawiciele uznali, że tylko 30% było zdolnych do pracy.

Czerwiec

- W czerwcu średnia dzienna zapełnienia obozu wynosiła ogółem 22.500 osób, w tym 14.500 mężczyzn i 8.000 kobiet.
- Gazowanie więźniów w komorach gazowych w czerwcu było przeprowadzone 12 razy. Ginęli więźniowie wybierani w selekcjach na placach obozowych.

1.VII -

Zatrudniona została w charakterze dozorczyni w FKL Alice Orlowski.

5.VII -

Zgodnie z rozkazem komendanta przy przyjmowaniu nowych transportów musieli być obecni: dyżurny dowódca ochrony obozu, dyżurny lekarz, ponadto dyżurny oddziału politycznego oraz magazynów mienia więźniarskiego. W przypadku dostarczania do obozu kobiet musiała być także obecna dozorczyni. Od nadejścia każdego transportu, bez względu na to czy przybywał on w dzień czy w nocy, musiał być powiadomiony komendant obozu.

13 i 14.VII -

W tych dniach wywieziono do lasu krępieckiego 100 ciężarówek z przyczepami po brzegi wypełnionych zwłokami ludzkimi.

15.VII -

W obozie męskim według raportów dziennych, przebywało 12.533 więźniów.

24.VII -

Poczynione zostały ustalenia w sprawie budowy głównej odwszalni obozowej. Na wniosek lekarza obozowego SS-Hauptsturmführera Blankego zaprojektowano też ambulatorium, pralnię i odwszalnię dla pola rewirowego. Na polecenie komendanta obozu Florstedta polem rewirowym miało zostać pole V, a nie I. W związku z tym dokonano odpowiednich poprawek na planie. Zaprojektowano usytuowanie ambulatorium. Propozycja uzyskała aprobatę komendanta. Ponieważ budowa baraku dla ciężko chorych (SII) jako ambulatorium dla KL Lublin musiała nastąpić natychmiast, projekty opracowane przez Zarząd Budowlany w Lublinie miały zostać przedłożone w Krakowie Sturmbannführerowi Schminke i Untersturmbannführerowi Kalenderowi.

25.VII -

Zagazowano grupę dzieci pochodzących ze spacyfikowanych terenów Zamojszczyzny, matki wysłano do Rzeszy na przymusowe roboty.

27.VII -

Stan liczbowy obozu męskiego wynosił 10.659 osób.

16-31.VII -

Dzieci polskie masowo przywożone na Majdanek były mordowane w komorach gazowych.

Lipiec

- Średnia dzienna zapełnienia obozu wynosiła ogółem 22.300 osób, w tym 12.300 mężczyzn i 10.000 kobiet.
- W końcu lipca zaprzestano palenia zwłok w lesie krępieckim. Ciała pomordowanych spalano na stosach obok kreamtorium.

2.VIII -

Doktor Andrzej Skrzyński, stały delegat RGO na dystrykt lubelski został przyjęty przez gubernatora lubelskiego Wendlera na konferencji z udziałem szefa sztabu dowódcy SS. Na konferencji tej gubernator miał oświadczyć, że dalsze wysiedlenia zostaną wstrzymane, a obozy przejściowe rozwiązane. Ponadto zaprzestanie się wysyłek poza ujętymi w pacyfikacjach na przymusowe roboty do Rzeszy. Jednocześnie ustalono, że z obozu na Majdanku, z Zamościa i Zwierzyńca wypuszczone zostaną kobiety, dzieci i niezdolni do pracy. Rozlokuje się wszystkich po gminach pow. radzyńskiego puławskiego. Ogółem przewidziano do zwolnienia 7.200 osób.

4.VIII -

Przedstawiciel Polskiego Komitetu Opieki Janina Suchodolska uzgodniła ostatecznie z szefem sztabu dowódcy SS i policji w Lublinie sprawę zwolnienia z obozu na Majdanku wysiedleńców z Zamojszczyzny. Razem miało zostać zwolnionych z Majdanka 3.600 osób.

6.VIII -

Stan liczbowy więźniów według danych OPUS wynosił: 6.100 więźniów radzieckich, 5.000 Żydów, 5.000 Polaków, 7.200 Polek z dziećmi, 2.000 więźniarek radzieckich z dziećmi i 1.000 Żydówek.

7.VIII -

W raportach dziennych obozu męskiego wykazano 11.159 osób, w tym 3.791 Polaków, 4.084 Żydów, 142 Niemców, 1.873 jeńców radzieckich, 977 więźniów cywilnych radzieckich i 292 Ukraińców.

20.VIII -

Przywieziono transport 2.031 Żydów z getta w Białymstoku

21.VIII -

Sporządzona została notatka z kontroli warunków sanitarnych w KL Lublin przez SS-Untersturmführera Birkigta z Urzędu C III WVHA, z której wynika, że potrzebne ambulatorium dla rewiru więźniarskiego jeszcze nie zostało zrealizowane. Prace przy ukończeniu krematorium przeciągają się, ponieważ wyjechał monter, a drugi nie został jeszcze przez firmę Kori przysłany. Pole II ma zostać obozem dla Rosjan. Obecnie baraki te zajmują inni więźniowie. Lekarz obozowy SS-Hauptsturmführer Blanke warunki sanitarne i ambulatorium w obozie Rosjan określił jako wystarczające. Urządzenia sanitarne w blokach na polu I i II zostały wykonane. Urządzenia na pozostałych polach były w trakcie wykonania. Przygotowane przez Urząd C II WVHA plany odwszalni i pralni znalazły uznanie. Sprawy w zaopatrzenie obozu w wodę zdatną do picia zostały jeszcze raz omówione z Urzędem Higieny SS. Lekarz obozowy dr Blanke zaznaczył, że przy przebudowie pomieszczeń łaźni dla odwszalni konieczne jest wmontowanie urządzeń oczyszczających. W zaleceniach zanotowano, że Zarząd Budowlany SS musi w możliwie najkrótszym czasie dostarczyć wniosek budowlany na przebudowę odwszalni. Firma Kori musi zostać powiadomiona o konieczności ukończenia budowy pieców krematorium.

25.VIII -

Przywieziono 109 Żydów z obsługi krematorium w obozie w Oświęcimiu. Wszyscy zostali straceni w komorach gazowych.

Sierpień

- Dowódca załogi wartowniczej w obozie SS-Obersturmführer Walter Langleist został odwołany z Majdanka. Na jego miejsce mianowano SS-Hauptsturmführera Martina Melzera.
- Średnia dzienna zapełnienia obozu wynosiła ogółem 18.200 osób, w tym 11.700 mężczyzn i 6.500 kobiet.
- Obóz wizytowała komisja, w skład której wchodzili wyżsi oficerowie hitlerowscy oraz osoby cywilne. Przed jej przybyciem urządzono umywalnię i wydano trochę lepsze jedzenie, a więźniów wychudzonych lub chorych "schowano" w jednym bloku.

1.IX -

- Obóz kobiecy przeniesiony został na I pole. W związku z tym polepszyły się warunki sanitarne. Pole V zajął szpital męski, gdzie w początkowym okresie przeznaczono dla chorych 10 bloków.
- Według raportów dziennych liczebność więźniów na poszczególnych polach obozowych przedstawiała się następująco: pole III - 3.430 osób, pole IV - 2.950, w tym 622 zakładników i 182 kobiety, pole V - 2.184, w tym w szpitalu 964 i ambulansie 48 mężczyzn.

7.IX -

W Głównym Urzędzie Gospodarczo-Administracyjnym SS odbyła się konferencja w sprawie przejęcia żydowskich obozów pracy w GG podległych dowódcom SS i policji przez WVHA. Uczestniczyli w niej: Obergruppenführer SS Pohl, Gruppenführer SS Globocnik, Brigadeführer SS Lörner, Obersturmbannführer SS Schellin, Obersturmbannführer SS Maurer, Sturmbannführer SS Florstedt, Obersturmführer SS Horn. Ustalono, że 10 obozów pracy podlegających SS i policji w dystrykcie lubelskim zostanie przejętych przez WVHA jako oddziały KL Lublin. Z chwilą przejęcia podlegać będą bezpośrednio Florstedtowi, więźniowie zaś osadzeni w tych obozach staną się więźniami obozu koncentracyjnego. Ponadto postanowiono, że wszystkie obozy pracy znajdujące się w GG zostaną przejęte przez Grupę D WVHA, za co odpowiedzialnym uczyniono komendanta Florstedta. Jemu polecono ustalenie liczby obozów i liczby więźniów w nich zamkniętych, straży obozowej, rodzaju produkcji oraz nawiązania kontaktu z ich komendantami. Potraktowano to jako sprawę bardzo pilną.

Wrzesień

- W miesiącu wrześniu średnio w obozie przebywało dziennie 18.100 osób, w tym 14.100 mężczyzn i 4.000 kobiet.
- Ukończona została budowa dużego krematorium. W budynku krematorium mieściła się hala zwłok z cementową posadzką, pokój sekcyjny, hala wystawiania zwłok, magazyn koksu i biuro szefa krematorium. W głównej hali znajdował się zespół pięciu pieców krematoryjnych, zbudowanych z cegły ogniotrwałej, połączonych podziemnym kanałem z kominem 12 m wysokości. U podstawy komina zainstalowane zostały urządzenia wyciągowe spalin napędzane silnikami elektrycznymi. W każdym z pięciu pieców można było spalać jedną lub więcej zwłok.
- Zakończono pracę przy budowie zameczku średniowiecznego na II polu, mającego służyć do ozdoby. Budowa zamku trwała około trzech czterech tygodni. Prace rozpoczęto rozkopem o powierzchni ok. 12 m2 i założeniem fundamentów. Do budowy użyto kamienia wapiennego, piachu i cementu. W fundamentach ukryto w tajemnicy butelkę, w której umieszczono wykaz więźniów zatrudnionych przy pracy.

2.X -

Wyszło rozporządzenie H. Franka nakazujące karać śmiercią tych wszystkich, którzy sprzeciwiają się zarządzeniom władz okupacyjnych i przeszkadzają "niemieckiej odbudowie w Generalnej Guberni". Zarządzenie to właściwie wprowadzało stan wyjątkowy ze wszelkimi jego następstwami. Wszystkie sprawy osób zatrzymanych były rozpatrywane w trybie natychmiastowym przez sądy doraźne policji bezpieczeństwa. Sądzony nie miał żadnej obrony, a sędziowie orzekali tylko karę śmierci. Wyroki wykonywane były natychmiast. W wyniku tego zarządzenia na Majdanek zaczęto przywozić tak zwane "transporty śmierci". Liczyły one po około 40 osób, w tym kobiety i dzieci. Przywożono je samochodami ciężarowymi oraz autobusami wprost do krematorium, gdzie zaraz po przybyciu skazańców rozstrzeliwano, bez uprzedniego wprowadzenia ich do ewidencji.

19.X -

Według raportów dziennych w obozie męskim więziono ponad 11.000 osób.

25.X -

Na III polu z powodu szerzącego się tyfusu plamistego zarządzona została Lagersperre. Pole zostało zamknięte, więźniom nie pozwolono wychodzić, a żywność przywoziła kolumna z innego pola do bramy.

Paździer-
nik

- Średnia dzienna zapełnienia obozu wynosiła ogółem 18.100 osób. W tym 13.600 mężczyzn i 4.500 kobiet.
- Opracowany został przez niemieckie władze tajny plan obrony i ewakuacji Lublina, w którym przewidywano w razie wycofania się z miasta zniszczenie wszystkich obiektów natury wojskowej. W szczegółowym wykazie obiektów polecono KL Majdanek zniszczyć "przez wzniecenie pożaru w różnych punktach" obozu.
- W początkach października w obozie została utworzona siatka AK. Powstała w oparciu o istniejące już komórki, a jej organizację powierzono por. Janowi Zaprawie-Ostromęckiemu. Zadania: obserwacja życia w obozie, ustalenie danych o pewnych osobach w obozie, przesyłanie informacji o sytuacji więźniów, sprawy dostarczania paczek żywnościowych, pieniędzy i korespondencji oraz skupiania elementów wartościowych, przesyłanie na zewnątrz szczegółowych raportów obrazujących sytuację w obozie i nastroje wśród więźniów.
- W obozie zarządzono dezynfekcję baraków przy pomocy gazowania. W związku z tym przy temperaturze około 6oC więźniowie musieli opuścić na 48 godzin pomieszczenia, udając się w tym czasie do kąpieli. Baraki po umieszczeniu tam gazu zamykano, a drzwi zalepiano gliną. Zabieg ten nie zniszczył insektów, przyczynił się natomiast do zapalenia płuc u wielu więźniów.
- Na skutek gwałtownego szerzenia się tyfusu plamistego władze obozowe zorganizowały filię rewiru na III polu w blokach 20, 21 i 22. Bloki te zostały ogrodzone.
- SS-Gruppenführer Sporrenberg - dowódca SS i policji w Lublinie otrzymał z Krakowa od Krügera dalekopis, że do Lublina zostaną skierowane specjalne oddziały SS i policji w celu przeprowadzenia akcji przeciw Żydom.
- Z końcem października zaczęto kopać rowy za V i VI polem więźniarskim, w odległości około 50 m od nowego krematorium. Do pracy skierowano około 300 więźniów na dwu zmianach, dziennej i nocnej. Pracowali przez 3 dni. W ciągu tego czasu wykopano rowy 2 m głębokie, około 100 m długości, biegnące w linii zygzakowatej . W ciągu tych 3 dni zaczęły zjeżdżać do obozu Sonderkommanda z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu oraz od dowódców SS i policji w Krakowie, Warszawie, Radomiu i Lublina. Łącznie przybyło 100 SS-manów. Z Oświęcimia przybyli Otto Moll i Franz Hössler wraz z 10 SS-manami.

3.XI -

Tego dnia odbyła się największa egzekucja w historii hitlerowskich obozów koncentracyjnych. Na Majdanku zgładzono 18.400 więźniów narodowości żydowskiej.

4.XI -

W obozie formowano nowe komanda, zatrudniono nowy personel więźniarski w kancelariach, na poczcie, w łaźni, kuchni, SS-kantynie, SS-kuchni, Effektenkammer, Bekleidungkammer i innych, obsadzonych dotychczas przez funkcyjnych Żydów.

5.XI -

Na rozkaz komendanta obozu szef krematorium Muhsfeldt przystąpił do palenia ciał pomordowanych Żydów. Komando złożone z 20 więźniów radzieckich odkopywało przysypane ziemią rowy. Na rusztach układano zwłoki w stos, przekładając je drzewem, polewano metanolem i podpalano. Nad pracami czuwał funkcjonariusz SD z Lublina. Pilnował by nie pozostawiono żadnych nie spalonych zwłok. Zamordowanym wyrywano złote zęby i zabierano wszystkie znalezione przy nich kosztowności. Muhsfeldt prowadził specjalną książkę, w której zapisywał znalezione cenne przedmioty, oddawane następnie administracji obozu. Popiół pozostały po spaleniu zwłok przesiewany był przez sito w poszukiwaniu cennych metali i kamieni, a następnie mielony na mączkę kostną w zainstalowanym obok krematorium młynku o napędzie benzynowym. Mączkę wsypywano do worków i wywożono na pobliski folwark SS, gdzie była wykorzystywana do nawożenia ziemi. Spalenie zwłok pomordowanych trwało około 2 miesięcy. Rowy po egzekucji zasypano i splantowano.

30.XI -

- Zakończyła się kwarantanna na III polu, zarządzona w związku z epidemią tyfusu.
- Według raportów dziennych w obozie męskim przebywało 4.418 więźniów: jeńców radzieckich - inwalidów 2.261, więźniów Niemców było - 130, Polaków - 2.505, jeńców wojennych radzieckich - 110, więźniów radzieckich cywilnych - 1.438, oraz Ukraińców - 235.

Listopad

- Średnia dzienna stanu więźniów wynosiła ogółem 10.260 osób, w tym mężczyzn - 7.200, kobiet - 3.000.
- SS-Obersturmbannführer Martin Weiss został mianowany komendantem obozu. Wcześniej był komendantem obozu koncentracyjnego Neuengamme, a następnie Dachau.
- Do końca listopada 1943 r. instalacja wysokiego napięcia posiadały ogrodzenia pola I, II, III. Na polu IV roboty były już na ukończeniu.
- Na szpital męski przeznaczono całe pole V - 20 baraków.
- Z więźniów żydowskich pozostałych w obozie po 3 listopada wybrano 61 mężczyzn. Z magazynów wydano im koce i łyżki. Następnie załadowano na 3 samochody i wywieziono do lasu w Borkach pod Chełmem. Zorganizowano z nich Sonderkommando 1005, które zajmowało się spalaniem na stosach zwłok Żydów, jeńców radzieckich i Polaków pomordowanych wcześniej w egzekucjach i pogrzebanych w różnych miejscach. Szefem tego Sonderkommanda był Sturmbannführer SS Rohlfing.

1.XII -

- Według raportu dziennego stan liczbowy załogi SS obozu wynosił 1.251 osób, w tym: komendantura KL - 260, oddziały wartownicze - 883, litewscy wachmani - 89, dozorczynie - 19 osób.
- Według raportów dziennych w obozie męskim przebywało 4.4100 więźniów , w tym: Niemców - 130, Polaków - 2.491, jeńców radzieckich - 114, cywilnych więźniów radzieckich - 1.442, Ukraińców - 233. Ponadto na polu II przebywało 2.258 jeńców radzieckich - inwalidów.
- Według raportów dziennych w obozie kobiecym przebywało - 2.155 osób, w tym: Niemek - 18, Polek - 637, Rosjanek - 1500.

14.XII -

SS-Obersturmführer A. Thumann zastrzelił z pistoletu 7 osób przywiezionych przez policję do obozu na egzekucję.

20.XII -

- Według raportów dziennych w obozie męskim przebywało 5.484 więźniów oraz 2.561 jeńców radzieckich - inwalidów na II polu.
- Według raportów dziennych w obozie kobiecym przebywało 2.254 więźniarek, w tym: Żydówek - 14, Polek - 715, Rosjanek - 1.489, Niemek - 36.

24.XII -

- Ukończona została wykonana przez więźniów duża makieta całego obozu.
- W krematorium palono zwłoki pomordowanych, wydobywane ze zbiorowych mogił poza obozem.
- Lagerkapo Tomasik i kapo nr 2 Schommer udali się z wizytą na blok kobiecy znajdujący się na V polu. W nocy po polu nie wolno było chodzić. Obaj byli pijani i zlekceważyli ten zakaz. Z wieży wartowniczej strzelano do nich i obydwu postrzelono w nogi.

31.XII -

W pierwszej dekadzie grudnia 1943 r. w konspiracji powstał Związek "Orzeł", pod kierownictwem Pawła Dąbka, Kazimierza Malińskiego, Mieczysława Osińskiego. Zaplanowali oni uwolnienie więźniów przy pomocy oddziałów partyzanckich. Akcja rozbicia obozu i masowa ucieczka więźniów została zaplanowana w czasie nocy sylwestrowej. Było to wynikiem kontaktów przywódców Związku "Orła" z działaczami GL w Lublinie. Więźniarskie grupy bojowe z przemyconą bronią krótką i granatami miały zaatakować obóz od wewnątrz, natomiast oddziały GL liczące około 500 ludzi zobowiązały się do przecięcia kabla elektrycznego oraz rozbicia posterunków zewnętrznych SS. Działacze Stronnictwa Narodowego podjęli się zorganizowania transportu i ukrycia odbitych więźniów. Dowódcy konspiracyjnej komórki AK w obozie krytycznie podeszli do wszystkich planów. Ostatecznie cała akcja została odwołana.

Grudzień

- Średnia dzienna zapełnienia obozu wynosiła: ogółem 10.140 osób, w tym mężczyzn - 7.640, kobiet - 2.500.
- Z końcem 1943 r. zaczęto przywozić do krematorium obozowego ciała osób, które były więzione na Zamku w Lublinie. Więźniów skazanych tam na zagładę ładowano do krytego samochodu, specjalnie uszczelnionego, w którym rura wydechowa była skierowana do środka wozu. W czasie jazdy z więzienia na Majdanek zamknięci wewnątrz więźniowie ginęli zatruci gazami spalinowymi.
- Z końcem 1943 r. sędzia sądu SS K.Morgen prowadził śledztwo w sprawie nadużyć finansowych dokonanych przez SS-manów w obozie na Majdanku.

- - - - - - - - - - - -
<-powrót | w górę

© Copyright Szycha (2004-2015)